برای بررسی حق مالی و غیر مالی ابتدا به تعریف مال  پرداخته، سپس حقوق مربوطه و در نهایت تفاوتها و نکات آن را بررسی خواهیم کرد.

تعریف مال: هر چیزی که ارزش داد و ستد داشته و در بازار در قبال آن پول پرداخت شود. بنابراین مال چیزی که دارای دو ویژگی ذیل باشد:

1. مالیت داشته باشد.
2. منفعت عقلایی داشته باشد.

حق و مفاهیم حقوقی آن

حق در علم حقوق به امتیاز و اختیاری گفته می‌شود که قانون برای یک شخص (حقیقی یا حقوقی) به رسمیت می‌شناسد و دیگران را ملزم به رعایت آن می‌کند. به عبارت دیگر، حق توانایی قانونی است که به دارنده آن اجازه می‌دهد رفتار خاصی داشته باشد یا از دیگران رفتار معینی را مطالبه کند.

مولفه‌های اصلی حق:

• دارنده حق (ذی‌حق): شخصی که صاحب حق است.
• موضوع حق: چیزی که حق درباره آن اعمال می‌شود (مال، عمل یا وضعیت حقوقی).
• طرف مقابل (متعهد): شخص یا اشخاصی که مکلف به رعایت حق هستند.

ویژگی‌های حق:

قابل استناد بودن: امکان مراجعه به مراجع قضایی برای احقاق آن

قابل انتقال بودن (در برخی موارد): مانند حقوق مالی

تضمین شده توسط قانون: حمایت قانونگذار از آن

انواع حق:

حق مالی:

حقی است که ناظر بر امور مالی است که در بازار قابل تبدیل به پول هستند. مانند: حق مالکیت، حق انتفاع، حق ارتفاق، حق تحجیر و ….

حق غیر مالی:

امتیازی است که هدف آن رفع نیازمندی های عاطفی و اخلاقی است. مانند: حق زوجیت، حق تمکین، حق طلاق، حق حضانت، حق ابّوت و …

تفاوت بین این دو:

• حق مالی قابل تقویم به پول بوده و ارزش داد و ستد دار
•  ت وم- حق مالی اصوالً قابل نقل و انتقال است؛ حق غیرمالی قابل نقل و انتقال نیس

منابع حقوقی در ایران:

• قانون مدنی (مواد 30 به بعد)
• قانون اساسی (اصول 19 تا 42)
• قوانین خاص (مثل قانون کار، قانون تجارت)

مثال: حق مالکیت یک خانه (حق مالی) یا حق حضانت فرزند (حق غیرمالی) هر دو توسط قانون حمایت می‌شوند، اما ویژگی‌های متفاوتی دارند.